Manuela de los Herreros
| Manuela de los Herreros | |
|---|---|
.jpg) | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Manuela de los Herreros Sorà |
| Jaiotza | Palma Mallorcakoa, 1845eko ekainaren 10a |
| Herrialdea |  Espainia |
| Heriotza | Palma Mallorcakoa, 1911ko apirilaren 29a (65 urte) |
| Familia | |
| Aita | Francisco Manuel de los Herreros Schwager |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | katalana gaztelania ingelesa frantsesa italiera alemana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea |
Manuela de los Herreros Sorà (Palma Mallorcakoa, Balearrak, 1845eko ekainaren 10a - ib., 1911ko apirilaren 29a) Mallorcako idazle eta administratzaile kostunbrista izan zen. Txikitatik izan zuen interesa kulturan, bereziki hizkuntzen ikaskuntzan. Bere aitaren gizarte-kokapenari esker, Austriako Luis Salvador artxidukearekin harremanetan egon zen.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Manuela de los Herreros eta Sorà Palma Mallorcakoan jaio zen 1845eko ekainaren 10ean, kultura-maila handiko familia batean. Horrek ateak ireki zizkion garai hartako emakume gutxik eskura zezaketen hezkuntzari. Aita, Manuel de las Herreros, Balear Institutuko zuzendaria izan zen (erakunde horrek garrantzi handia izan zuen Balear Uharteetako berrikuntza pedagogikoan), eta amaren aldeko osaba bat katedraduna izan zuen. Kulturaren munduarekin lotutako irudiekin ahaidetuta, txiki-txikitatik interes handia izan zuen Bernat Homarren eta Alexandre Perellóren eskoletako ikasleen artean irakurketan nabarmentzeko. Era berean, aurrerago, ingelesa, frantsesa, italiera eta alemana jakiteagatik nabarmendu zen, mallorkeraz gain (ama-hizkuntza).[1]
Ezkondu aurretik, idazle gisa lan handia egin zuen garai batean, ohikoa zen Ateneo Balearrean ikustea (emakumeentzat ireki berria zen), baina, 1872an Enric Bonet i Ferrer abokatuarekin izandako ezkontzaren ondorioz eta izan zituzten hamalau seme-alabengatik, eremu horretan gutxiago jardun zuen.[1]
Idazle
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Literaturaren munduan gehien inplikatu zen urteetan, prosan eta bertsoz idatzi zituen gai kostunbristako lanak, eta La Dulzaina, La Revista Balar eta El Saracossano egutegiak bezalako Mallorcako hainbat argitalpen kostunbristatan idatzi zituen, Lo Gay Saber eta Calendari Català bezalako aldizkarietan.[2] Garai hartakoak dira, halaber, Renaixençako idazle katalan garrantzitsuenekin izandako harreman onak; izan ere, Renaixençako idazle horiek, hala ere, ez zuten parte hartu ez sariketetan, ez Lore Jokoetan, eta beren literatura-produkzio guztia bolumen batean ez biltzeko borondatea zuten.[3]
Administratzaile
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Manuela 1899an alargundu zen, eta lau urte geroago, 1903an, aita hil zitzaion. Balear Institutuko zuzendaria izateaz gain, Herriaren Adiskideen Elkarte Ekonomikoko lehendakaria izan zen, eta Austriako Luis Salvador Artxidukearen literatura-kolaboratzailea eta administratzailea. Umezurtz geratu ondoren, Artxidukearen administratzaile lanetan jarraitu zuen. 1911ko apirilaren 29an hil zen Palman.
Aintzatespenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1915eko abenduan hirian alaba ospetsu deitu zioten.[1]
- Kale bat du Can Pastilla auzoan, eta hantxe dago hiriko akuarioa, Palma Aquariuma.[4]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c «Manuela de los Herreros Sorà» Diccionari Biogràfic de Dones (Red Vives de Universidades) 10 de septiembre de 2010.
- ↑ «Autoras en la historia del teatro español (1500-2000)Asociación de directores de escena de Es - Editorial Tirant Lo Blanch» editorial.tirant.com (Noiz kontsultatua: 2022-11-06).
- ↑ Bover, Pere Rosselló. (1997). Els moviments literaris a les Balears, 1840-1990. (1. ed.. argitaraldia) Caixa de Balears ISBN 978-84-89067-15-8. (Noiz kontsultatua: 2022-11-06).
- ↑ Inicio. Palma Aquarium.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q20005478
Multimedia: Manuela de los Herreros / Q20005478